DƯA CHUỘT QNA SAFE

Lịch sử gieo trồng

1. Thời vụ: Thời vụ trồng dưa leo thường quanh năm,

• Vụ đông: 25/10 – 25/12 
• Vụ xuân: 20/01 – 25/02 

2. Xử lý giống

Xử lý giống 

Bước 1: Ngâm hạt giống

Chuẩn bị nước ấm từ 35 – 40 độ C (gồm 2 phần nước sôi + 3 phần nước lạnh). Sau đó cho hạt giống vào ngâm từ 4 – 6 giờ. Yêu cầu nước không bị nhiễm phèn

Vớt hạt giống dưa leo ra rửa sạch hết nhớt bám trên hạt.

Bước 2: Ủ hạt giống 

Dùng giẻ hoặc cát để ủ hạt giống, bọc kín lại. Nhiệt độ ủ duy trì từ 29 – 31 độ C. Sau 1 – 2 giờ mở khăn vắt cho ráo nước tránh làm hỏng hạt. Từ 1 – 2 ngày kiểm tra nếu thấy mầm dài từ 2 – 3m thì cho vào bầu gieo.

Bước 3: Gieo hạt  vào bầu

Chuẩn bị bầu bằng nilon hoặc khay trồng. 

Trộn đều 40 % đất + 30% trấu hun (mùn mục) + 30 % phân chuồng sau đó cho vào khay bầu, 1 bầu/ 1 cây.

Đặt hạt nằm ngang, rễ cắm xuống đất, sâu khoảng 1cm. 

Bước 4: Chăm sóc cây giống trong bầu ươm

Bầu ươm nên được đặt ở nơi thoáng mát, có hệ thống giàn phun sương để tưới nước không làm tổn thương đến cây non.

Nếu trời nắng nóng, khô hanh thì tưới 2 lần/ ngày vào sáng sớm hoặc chiều mát.

Nếu trời lạnh có thể tưới 1 lần/ ngày vào tầm 9 – 10 giờ sáng hoặc 4 – 5 giờ chiều. 

Bầu ươm không cần bón thúc vì nếu câu con quá tốt thì khi ra ruộng chúng sẽ chống chịu bệnh tật kém, không thích nghi được.

Sau từ 7 – 10 ngày cây ra lá có thể đem đi trồng. 

 Tiêu chuẩn cây giống: mập mạp, cứng cáp, rễ thăng, cao từ 3-5cm, có từ 2 – 3 lá. Cây con không bị hỏng, dập nát. Trước khi mang ra đồng ruộng trồng khoảng 4 – 5 ngày, ta không nên tưới nước để cây con thích nghi tốt. Trước khi mang trồng khoảng 4 tiếng, tưới ướt đẫm phần rễ để khi nhổ rễ không bị đứt. 

3. Làm đất, trồng cây 

Mật độ thích hợp để trồng cây con: 

• Khoảng cách giữa các cây: 30cm
• Khoảng cách giữa cách hàng: 60cm

Làm đất trồng dưa deo 

Bộ rễ của dưa leo yếu, hấp thụ kém nên cần làm đất kỹ. Độ pH của đất nên duy từ 5,5 – 6,5. Loại đất thích hợp nhất là đất có thành phần cơ giới nhẹ như đất cát pha, đất thịt nhẹ. 

Nếu độ pH dưới 5,0 ta bón vôi công nghiệp khoảng 30 – 50kg, rải đều trên mặt đất kết hợp với cày bừa. Tiến hành bón vôi 10 ngày trước khi bón lót. 

Bón lót phân chuồng khi làm đất.

Đất rộng trồng dưa phải được đánh xới kỹ, tơi xốp, dọn sạch cỏ, gốc rơm rạ hoặc gốc ngô ở mùa vụ trúc (nếu có)

Lên liếp vào mùa mưa: rộng từ 1,2 – 1,8m, trồng thành 2 hàng, luống cao từ khoảng 20 – 25cm. 

Lên liếp vào mùa nắng: rộng 0,4 – 0,7m, liếp cao từ 20 – 30cm. trồng 1 hàng. 

Kỹ thuật trồng dưa leo:

Ngày 25/02/2024, trồng cây giống.

Ta đặt bầu cây và vùi kín xuống đất, tưới nước cho đẫm gốc sau đó dùng đất cục để đặt xung quanh gốc cây tránh tình trạng cây bị đổ do mưa gió. 

4. Chăm sóc 

Bón phân 

Nhu cầu  dinh dưỡng của cây dưa leo khá cao, trong đó nếu bón đủ kali sẽ cho năng suất trái cao nhất, tiếp đến là đạm và lân. 

Ta có thể áp dụng công thức bón NPK như sau:

Phân bón	Liều lượng (kg/ha – cho vùng đồng bằng)
N	140 – 220
P2O5	150 – 180
K2O	20 – 150

Lượng phân chuồng cần chuẩn bị: 20 tấn (cho thu hoạch 7 tạ/ sào bắc bộ)

Với diện tích 1.000m2 ruộng trồng dưa leo, ta sẽ chia thành các lần bón thúc sau:

	Lần 1	Lần 2	Lần 3
Thời điểm	cây ra 4 – 5 lá thật	Sau thu quả lần đầu tiên	Sau 10 – 25 ngày sau lần bón thứ 2
Phân đạm	1/4	1/4	1/4
Phân kali	1/4	1/4	1/4

 

Làm giàn, phủ rơm 

Vào mùa nóng hoặc quá lạnh, ta có thể phủ rơm quanh gốc để giữ ẩm, giảm nhiệt độ tránh làm ảnh hưởng đến bộ rễ. Đồng thời đối với các loại dưa leo không cần làm giàn, việc phủ rơm để dưa leo bò khắp ruộng, ra trái mà không bị thối vì không phải tiếp xúc trực tiếp với nền đất và các vi sinh vật gây bệnh.

02 tuần sau khi trồng, cây được khoảng 15 – 20cm, ta bắt đầu làm giàn cho dưa leo để kích thích cây ra nhiều trái, giảm sâu bệnh, thuận tiện cho việc chăm sóc và thu quả. 

Có thể dùng tre, nứa hoặc dèo dài từ 1 – 3m làm giàn leo. Ví dụ nếu có 2.700 gốc dưa leo ta cần chuẩn bị: 2.700 x 1,5 = 4.050 cây cắm giàn.

Cắm các cây đã chuẩn bị theo kiểu chữ A, cố định ở phía trên bằng 1 cây nằm ngang, đoạn gần dưới chân cũng cần cố định để giàn đứng vững chắc. 

Ngoài ra, ta cũng có thể sử dụng cọc tràm và dây kẽm để làm giàn, dùng được 3 – 5 năm.

Làm cỏ 

Làm cỏ thường xuyên và kịp thời, đặt biệt là trước và sau thời điểm bón phân tránh để các loại cỏ dại hút chất dinh dưỡng của cây.

Một số loại cỏ dại ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng như: cỏ gấu, cỏ mần trầu, cây xấu hổ, cỏ tranh, cây rau dền cơm. 

Để xử lý, ta có thể dùng màng nilon hoặc dùng rơm để phủ dưới gốc. Có thể sử dụng thuốc hóa học phun nhưng nên hạn chế. 

Tưới nước 

Khi cây lớn phải tăng cường lượng nước tưới xung quanh liếp, đặt biệt khi ra quả. Ta có thể dùng nước giếng khoan hoặc nước sông để tưới.

Vào mùa nắng, ta nên tưới 2 lần/ ngày vào buổi sáng và chiều mát, nếu thiết kế giàn tưới nước tự động thì sẽ hiệu quả hơn, không làm tổn hại đến hoa.

Cây thiếu nước sẽ phát triển còi cọc, ra quả kém, quả nhỏ, bị đắng.

Nếu cây thừa nước lá sẽ bị vàng, năng suất giảm.

5. Phòng trừ sâu bệnh 

• Bệnh virus: thường xuất hiện sau 10 – 30 ngày trồng. Các cây bị bệnh ta nên nhổ bỏ khỏi ruộng dưa tránh làm ảnh hưởng đến các cây khác.
• Với các bệnh do nấm gây ra (phấn trắng, héo vàng, thán thư, sương mai…) ta sử dụng thuốc để phun phòng trừ dịch bệnh: 

	12 – 15 ngày	19 – 22 ngày	30 – 35 ngày
Thuốc	Amictar 250SC	Ridomil Gold 68WG	Aliette 800WG
	10ml/bình 16 lít nước	40g/ bình 16 lít	30g/ bình 16 lít
Liều lượng	2 bình/1000m2	3 bình/ 1000m2	4 bình/ 1000m2

• Bọ trĩ: Có vòng đời sinh trưởng chi khoảng 18 – 25 ngày nhưng gây thiệt hại lớn, nhanh quen thuốc, dễ nhờn thuốc vì vậy ta phải dùng thuốc có tác dụng mạnh và thay đổi loại giữa các lần phun. Một số loại thuốc như:  Conhdor, Polytrm, Dragon,…
• Bọ rùa 28 chấm: Ăn lá cây khiến cây sinh trưởng phát triển kém, có khi ăn trơ trụi chỉ để lại gân lá. Vòng đời của chúng từ 35 – 45 ngày. Khi phát hiện, ta nên ngắt bỏ lá sâu, bị nhộng bám, vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ, thu gom tàn dư thực vật đem đốt đi. Có thể sử dụng thuốc để phun.
• Rầy mềm: Gây hại mạnh ở thời điểm ra quả. Đối với các ruộng dưa leo lớn, ta có thể dùng thuốc phun như Sherpa, Pyrnex, Penbis, Polytrin,…
• Đốm lá vàng: Phát triển nhiều vào mùa mưa. Ta sử dụng thuốc để phun Cariotop 600 WDG, Appencarb super 50 FL, Cythala 750WP. Mỗi lần phun một loại.

6. Thu hoạch

Dưa leo bắt đầu cho thu hoạch quả từ sau 35 – 45 ngày trồng, tùy từng loại giống.

Nên thu quả vào buổi sáng sớm, buổi chiều mát sẽ tiến hành bón phân và tưới nước để cây tiếp tục cho lứa quả sau.

1. Thời vụ: Thời vụ trồng dưa leo thường quanh năm,

• Vụ đông: 25/10 – 25/12 
• Vụ xuân: 20/01 – 25/02 

2. Xử lý giống

Xử lý giống 

Bước 1: Ngâm hạt giống

Chuẩn bị nước ấm từ 35 – 40 độ C (gồm 2 phần nước sôi + 3 phần nước lạnh). Sau đó cho hạt giống vào ngâm từ 4 – 6 giờ. Yêu cầu nước không bị nhiễm phèn

Vớt hạt giống dưa leo ra rửa sạch hết nhớt bám trên hạt.

Bước 2: Ủ hạt giống 

Dùng giẻ hoặc cát để ủ hạt giống, bọc kín lại. Nhiệt độ ủ duy trì từ 29 – 31 độ C. Sau 1 – 2 giờ mở khăn vắt cho ráo nước tránh làm hỏng hạt. Từ 1 – 2 ngày kiểm tra nếu thấy mầm dài từ 2 – 3m thì cho vào bầu gieo.

Bước 3: Gieo hạt  vào bầu

Chuẩn bị bầu bằng nilon hoặc khay trồng. 

Trộn đều 40 % đất + 30% trấu hun (mùn mục) + 30 % phân chuồng sau đó cho vào khay bầu, 1 bầu/ 1 cây.

Đặt hạt nằm ngang, rễ cắm xuống đất, sâu khoảng 1cm. 

Bước 4: Chăm sóc cây giống trong bầu ươm

Bầu ươm nên được đặt ở nơi thoáng mát, có hệ thống giàn phun sương để tưới nước không làm tổn thương đến cây non.

Nếu trời nắng nóng, khô hanh thì tưới 2 lần/ ngày vào sáng sớm hoặc chiều mát.

Nếu trời lạnh có thể tưới 1 lần/ ngày vào tầm 9 – 10 giờ sáng hoặc 4 – 5 giờ chiều. 

Bầu ươm không cần bón thúc vì nếu câu con quá tốt thì khi ra ruộng chúng sẽ chống chịu bệnh tật kém, không thích nghi được.

Sau từ 7 – 10 ngày cây ra lá có thể đem đi trồng. 

 Tiêu chuẩn cây giống: mập mạp, cứng cáp, rễ thăng, cao từ 3-5cm, có từ 2 – 3 lá. Cây con không bị hỏng, dập nát. Trước khi mang ra đồng ruộng trồng khoảng 4 – 5 ngày, ta không nên tưới nước để cây con thích nghi tốt. Trước khi mang trồng khoảng 4 tiếng, tưới ướt đẫm phần rễ để khi nhổ rễ không bị đứt. 

3. Làm đất, trồng cây 

Mật độ thích hợp để trồng cây con: 

• Khoảng cách giữa các cây: 30cm
• Khoảng cách giữa cách hàng: 60cm

Làm đất trồng dưa deo 

Bộ rễ của dưa leo yếu, hấp thụ kém nên cần làm đất kỹ. Độ pH của đất nên duy từ 5,5 – 6,5. Loại đất thích hợp nhất là đất có thành phần cơ giới nhẹ như đất cát pha, đất thịt nhẹ. 

Nếu độ pH dưới 5,0 ta bón vôi công nghiệp khoảng 30 – 50kg, rải đều trên mặt đất kết hợp với cày bừa. Tiến hành bón vôi 10 ngày trước khi bón lót. 

Bón lót phân chuồng khi làm đất.

Đất rộng trồng dưa phải được đánh xới kỹ, tơi xốp, dọn sạch cỏ, gốc rơm rạ hoặc gốc ngô ở mùa vụ trúc (nếu có)

Lên liếp vào mùa mưa: rộng từ 1,2 – 1,8m, trồng thành 2 hàng, luống cao từ khoảng 20 – 25cm. 

Lên liếp vào mùa nắng: rộng 0,4 – 0,7m, liếp cao từ 20 – 30cm. trồng 1 hàng. 

Kỹ thuật trồng dưa leo:

Ngày 25/02/2024, trồng cây giống.

Ta đặt bầu cây và vùi kín xuống đất, tưới nước cho đẫm gốc sau đó dùng đất cục để đặt xung quanh gốc cây tránh tình trạng cây bị đổ do mưa gió. 

4. Chăm sóc 

Bón phân 

Nhu cầu  dinh dưỡng của cây dưa leo khá cao, trong đó nếu bón đủ kali sẽ cho năng suất trái cao nhất, tiếp đến là đạm và lân. 

Ta có thể áp dụng công thức bón NPK như sau:

Phân bón	Liều lượng (kg/ha – cho vùng đồng bằng)
N	140 – 220
P2O5	150 – 180
K2O	20 – 150

Lượng phân chuồng cần chuẩn bị: 20 tấn (cho thu hoạch 7 tạ/ sào bắc bộ)

Với diện tích 1.000m2 ruộng trồng dưa leo, ta sẽ chia thành các lần bón thúc sau:

	Lần 1	Lần 2	Lần 3
Thời điểm	cây ra 4 – 5 lá thật	Sau thu quả lần đầu tiên	Sau 10 – 25 ngày sau lần bón thứ 2
Phân đạm	1/4	1/4	1/4
Phân kali	1/4	1/4	1/4

 

Làm giàn, phủ rơm 

Vào mùa nóng hoặc quá lạnh, ta có thể phủ rơm quanh gốc để giữ ẩm, giảm nhiệt độ tránh làm ảnh hưởng đến bộ rễ. Đồng thời đối với các loại dưa leo không cần làm giàn, việc phủ rơm để dưa leo bò khắp ruộng, ra trái mà không bị thối vì không phải tiếp xúc trực tiếp với nền đất và các vi sinh vật gây bệnh.

02 tuần sau khi trồng, cây được khoảng 15 – 20cm, ta bắt đầu làm giàn cho dưa leo để kích thích cây ra nhiều trái, giảm sâu bệnh, thuận tiện cho việc chăm sóc và thu quả. 

Có thể dùng tre, nứa hoặc dèo dài từ 1 – 3m làm giàn leo. Ví dụ nếu có 2.700 gốc dưa leo ta cần chuẩn bị: 2.700 x 1,5 = 4.050 cây cắm giàn.

Cắm các cây đã chuẩn bị theo kiểu chữ A, cố định ở phía trên bằng 1 cây nằm ngang, đoạn gần dưới chân cũng cần cố định để giàn đứng vững chắc. 

Ngoài ra, ta cũng có thể sử dụng cọc tràm và dây kẽm để làm giàn, dùng được 3 – 5 năm.

Làm cỏ 

Làm cỏ thường xuyên và kịp thời, đặt biệt là trước và sau thời điểm bón phân tránh để các loại cỏ dại hút chất dinh dưỡng của cây.

Một số loại cỏ dại ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng như: cỏ gấu, cỏ mần trầu, cây xấu hổ, cỏ tranh, cây rau dền cơm. 

Để xử lý, ta có thể dùng màng nilon hoặc dùng rơm để phủ dưới gốc. Có thể sử dụng thuốc hóa học phun nhưng nên hạn chế. 

Tưới nước 

Khi cây lớn phải tăng cường lượng nước tưới xung quanh liếp, đặt biệt khi ra quả. Ta có thể dùng nước giếng khoan hoặc nước sông để tưới.

Vào mùa nắng, ta nên tưới 2 lần/ ngày vào buổi sáng và chiều mát, nếu thiết kế giàn tưới nước tự động thì sẽ hiệu quả hơn, không làm tổn hại đến hoa.

Cây thiếu nước sẽ phát triển còi cọc, ra quả kém, quả nhỏ, bị đắng.

Nếu cây thừa nước lá sẽ bị vàng, năng suất giảm.

5. Phòng trừ sâu bệnh 

• Bệnh virus: thường xuất hiện sau 10 – 30 ngày trồng. Các cây bị bệnh ta nên nhổ bỏ khỏi ruộng dưa tránh làm ảnh hưởng đến các cây khác.
• Với các bệnh do nấm gây ra (phấn trắng, héo vàng, thán thư, sương mai…) ta sử dụng thuốc để phun phòng trừ dịch bệnh: 

	12 – 15 ngày	19 – 22 ngày	30 – 35 ngày
Thuốc	Amictar 250SC	Ridomil Gold 68WG	Aliette 800WG
	10ml/bình 16 lít nước	40g/ bình 16 lít	30g/ bình 16 lít
Liều lượng	2 bình/1000m2	3 bình/ 1000m2	4 bình/ 1000m2

• Bọ trĩ: Có vòng đời sinh trưởng chi khoảng 18 – 25 ngày nhưng gây thiệt hại lớn, nhanh quen thuốc, dễ nhờn thuốc vì vậy ta phải dùng thuốc có tác dụng mạnh và thay đổi loại giữa các lần phun. Một số loại thuốc như:  Conhdor, Polytrm, Dragon,…
• Bọ rùa 28 chấm: Ăn lá cây khiến cây sinh trưởng phát triển kém, có khi ăn trơ trụi chỉ để lại gân lá. Vòng đời của chúng từ 35 – 45 ngày. Khi phát hiện, ta nên ngắt bỏ lá sâu, bị nhộng bám, vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ, thu gom tàn dư thực vật đem đốt đi. Có thể sử dụng thuốc để phun.
• Rầy mềm: Gây hại mạnh ở thời điểm ra quả. Đối với các ruộng dưa leo lớn, ta có thể dùng thuốc phun như Sherpa, Pyrnex, Penbis, Polytrin,…
• Đốm lá vàng: Phát triển nhiều vào mùa mưa. Ta sử dụng thuốc để phun Cariotop 600 WDG, Appencarb super 50 FL, Cythala 750WP. Mỗi lần phun một loại.

6. Thu hoạch

Dưa leo bắt đầu cho thu hoạch quả từ sau 35 – 45 ngày trồng, tùy từng loại giống.

Nên thu quả vào buổi sáng sớm, buổi chiều mát sẽ tiến hành bón phân và tưới nước để cây tiếp tục cho lứa quả sau.